80 JAAR VRIJHEID?
15 aug 1945: Einde Tweede Wereldoorlog en de nasleep in Nederlands-Indië
"Stichting Arjati vindt het belangrijk om stil te staan bij de nasleep van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië. Dit project wordt aangeboden omdat dit deel van de Nederlandse geschiedenis onderbelicht is."
Doel project '80 Jaar Vrijheid?'
Stichting Arjati wil het grote publiek (opnieuw) op een laagdrempelige manier kennis laten maken met de Nederlands-Indische geschiedenis, de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië en de gevolgen daarvan als onverbrekelijk onderdeel van de Nederlandse geschiedenis. Ook willen we inzicht geven in de rol van de stad Breda bij de opvang van ontheemden vanuit Nederlands-Indië, Nieuw-Guinea en Indonesië.
5 mei 1945:
Einde Tweede Wereldoorlog
in Europa
Het Nationaal Comité 4 en 5 mei lanceerde onlangs haar publiekscampagne voor het speciale herdenkingsjaar 80 jaar vrijheid. De campagne is gericht op ieders verantwoordelijkheid om zich in te zetten voor vrijheid.
“In 2024 en 2025 vieren we dat de Tweede Wereldoorlog 80 jaar geleden ten einde kwam. Door het hele land staan we erbij stil dat Nederland dankzij de inzet van militairen van de geallieerde landen en met hulp van het verzet werd bevrijd. We herdenken de slachtoffers die daarbij vielen.
De littekens die de Tweede Wereldoorlog achterliet zijn 80 jaar later nog steeds zichtbaar. Heel direct in families die dierbaren hebben verloren, die zijn vermoord tijdens de Holocaust of zijn omgekomen door het oorlogsgeweld in Nederland en in Nederlands-Indië/Indonesië. Maar ook breder werkt de Tweede Wereldoorlog door, zoals in de manier waarop we naar de wereld kijken.
Alleen in een land zonder oorlog, waar mensenrechten worden nageleefd en waar geen onderdrukking is, kan een samenleving goed functioneren. Daarom vieren we met 80 jaar vrijheid ook dat wij in een democratie leven. Een land waar iedereen mag meedenken en meebeslissen, vraagt om ieders verantwoordelijkheid.
Wij kregen in 1945 onze vrijheid terug, maar op veel plaatsen in de wereld wordt tot op de dag van vandaag oorlog gevoerd. Vrijheid is nooit af; we moeten er dagelijks aan werken om de ander de ruimte te geven en onze democratie te bewaken. Op die manier blijft Nederland een vrij, tolerant land. Daarom vieren we vrijheid niet alleen, maar samen. Want vrijheid deel je met elkaar.”
15 augustus 1945:
Einde Tweede Wereldoorlog
in Nederlands-Indië
Op 5 mei 1945 is de oorlog in Zuidoost-Azië is dan nog niet afgelopen. Japan houdt dan nog grote delen van die regio, inclusief Nederlands-Indië onder controle.
Na de atoomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki kondigt de Japanse Keizer Hirohito op 15 augustus 1945 de capitulatie van zijn land aan. Het einde van de Tweede Wereldoorlog wordt officieel getekend op het Amerikaanse slagschip de ‘Missouri’ op 2 september 1945.
Voor de Nederlanders, Indische Nederlanders, Molukkers en Nederlandsgezinde bevolkingsgroepen is het dus nog geenszins vrede in Nederlands-Indië in 1945.
Er volgen nog langdurige periodes van onrust, geweld en onderdrukking. Velen bevinden zich dan nog in Japanse kampen, zowel burgers als militairen, verspreid over de regio.
Tijdens de Bersiap periode in 1945 vinden duizenden inwoners in Nederland-Indië een gruwelijke dood door ongeorganiseerde lokale opstandelingen. Ook de politionele acties brengen niet de zo vurig gewenste orde en vrede.
Onder druk van de internationale gemeenschap draagt Koningin Juliana op 27 december 1949 de soevereiniteit over de Indische archipel (‘de gordel van smaragd’) over aan de Republiek Indonesia.
Daarna trokken honderdduizenden getroffenen naar Nederland en andere delen van de wereld om – vaak zonder bezittingen of geld – een nieuw bestaan op te bouwen.
Ook in Breda hebben velen van hen een nieuw thuis gevonden.
PROGRAMMA loopt van 13 april tot 1 september
In deze periode biedt Stichting Arjati activiteiten en bijeenkomsten aan, variërend van films, boekbesprekingen en exposities met de bedoeling een breed publiek op een laagdrempelige manier (opnieuw) kennis te laten maken met het Indisch Cultureel Erfgoed.
80 Jaar Vrijheid?
Mede mogelijk gemaakt door:
HOOFDSPONSOR
SPONSORS
SAMENWERKERS
